Jodła kaukaska — pochodzenie

Abies nordmanniana, czyli jodła kaukaska — znana także jodła Nordmanna bądź jodła normandzka — to gatunek z rodziny sosnowatych. Obszarem jego naturalnego występowania jest zachodnia Azja. Można ją spotkać w górach Kaukazu i na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego. Obszar jej występowania leży w granicach Azerbejdżanu, Gruzji, Rosji i Turcji. Obecnie, z uwagi na popularność zastosowania jodły kaukaskiej jako drzewka bożonarodzeniowego, jej plantacje są liczne przede wszystkim na obszarach Skandynawii i w Kanadzie, gdzie panują najbardziej optymalne warunki do jej uprawy.

Jodła kaukaska — wygląd

Z reguły drzewo to dorasta w warunkach naturalnych do 20–30 metrów, przy pniu o średnicy dochodzącej do nawet 2 metrów. Spotykane są także większe osobniki. Niemniej jednak jest to drzewo wolno rosnące. Młode egzemplarze jodły kaukaskiej z uprawy szkółkarskiej mają regularny, wąski pokrój o stożkowatym kształcie. Z czasem u starszych osobników pokrój zmienia się w bardziej kolumnowy i smukły, a wierzchołek korony staje się spiczasty. Kora młodych drzew jest gładka. Z wiekiem jednak pęka i dzieli się na płytki. Igły mają dość dużą długość, ale są bardzo gęsto rozmieszczone na pędach. Odznaczają się ciemnozieloną barwą, dużą sztywnością, błyszczącym wierzchem i dwoma białymi paskami na spodniej stronie oraz tym, że z uwagi na lekkie wcięcie nie są kłujące.

Jodła kaukaska — uprawa

Drzewa tego gatunku są wymagające w uprawie, a preferują przede wszystkim stanowiska słoneczne. Gatunek wymaga powietrza o wysokiej wilgotności, dlatego jodła kaukaska tak dobrze przyjęły się jako gatunek na plantacjach na terenie Skandynawii (przede wszystkim Danii) oraz w Kanadzie. Poza odpowiednią wilgotnością, którą drzewom tego gatunku mogą zapewniać znajdujące się w pobliżu jego stanowisk stawy i jeziora, zasadnicze wymagania gatunku sprowadzają się do żyznej i wilgotnej gleby, której odczyn jest kwaśny albo lekko kwaśny. Jodła kaukaska, z uwagi na swoje górskie pochodzenie, jest relatywnie odporna na ujemne temperatury, ale z kolei bardzo źle znosi suche powietrze, zanieczyszczenia oraz nagłe wahania temperatur. Z tego względu nie jest gatunkiem, który może być uprawiany w całej Polsce. Ponadto, jest gatunkiem, któremu nie służą przesadzenia z uwagi na fakt, iż osobniki jodły kaukaskiej mają bardzo rozbudowany system korzeniowy. W uprawie, poza drzewem typowym, najpopularniejsza jest bardzo wolno rosnąca odmiana karłowata (GoldenSpreader) oraz tzw. „płacząca jodła” (Pendula).

Jodła kaukaska — zastosowanie

Z uwagi na wysokie wymagania w uprawie i niską odporność na przemarzanie oraz zanieczyszczenia zastosowanie jodły kaukaskiej w Polsce ogranicza się przede wszystkim do obszarów na zachodzie i południowym-zachodzie polski. Z powodu swojej wrażliwości rzadko jest wykorzystywana do nasady w przydomowych ogrodach. Jest za to często stosowana jako drzewo parkowe. Najlepiej i najefektowniej prezentuje się na pojedynczych, eksponowanych stanowiskach w dużych ogrodach. Z kolei odmiany karłowate są popularne jako nasada na skalniakach ogrodowych czy przy oczkach wodnych. Bardzo istotnym zastosowaniem jest wykorzystywanie jodły kaukaskiej jako drzewka bożonarodzeniowego, zwyczajowo — w donicach. Jodła kaukaska w donicy popularnością w tym zastosowaniu dorównuje świerkom, ale przewyższa je trwałością. Do tego jest polecana alergikom (nie wytwarza intensywnego zapachu) oraz do domów z małymi dziećmi, ponieważ igły jodły kaukaskiej nie kłują. W końcu jej niewygórowana cena zachęca do wykorzystywania jej niezaprzeczalnego potencjału.